COVID-19 salgınının sermaye şirketlerinde kar payı dağıtılmasına etkisi hakkındaki Bilgi Notumuz yayımlanmıştır.

1. GİRİŞ

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (“TOBB”), 1 Nisan 2020 tarihinde tüm oda ve borsalara gönderdiği yazısıyla; Ticaret Bakanlığı’nın 31 Mart 2020 tarihli TOBB’a iletilen yazısında COVID-19 virüsü nedeniyle sermaye şirketlerinin öz kaynaklarının korunmasının önemine işaret ettiğini ve kâr dağıtımının sınırlandırılmasına ilişkin alınan kararın, tüm firmalara iletilmesini istendiğini duyurmuştu.

Ticaret Bakanlığı’un ilgili yazısı ile sermaye şirketlerinin özkaynaklarının korunmasına yönelik tavsiye niteliğindeki bu uygulama, 7244 sayılı Yeni Koranavirüs (COVID-19) Salgının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun[1] (“Kanun”)’un yürürlüğe girmesi ile kanuni bir sınırlama halini almış bulunmaktadır.

2. TİCARET BAKANLIĞI’NIN YAZISI KAPSAMINDA ALINAN TEDBİRLER

Ticaret Bakanlığı, Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmeliği’nin (“Yönetmelik”)[2] 13(5) maddesi uyarınca şirket genel kurullarında görüşülen gündeme madde ekleme yetkisine sahiptir. Bu kapsamda, Kanun’un yayınlanmasından önce Ticaret Bakanlığı’nın odalar ve borsalara iletmiş olduğu söz konusu 31 Mart 2020 tarihli yazısında; sermaye şirketlerinin 2019 yılı hesap dönemine ilişkin olarak gerçekleştirilecek genel kurul toplantılarında gündeme alınacak nakit kâr payı dağıtımı kararlarında aşağıdaki hususlara yer verilmesi talep edilmişti:

• geçmiş yıl kârlarının[3] dağıtıma konu edilmemesi;


• dağıtım tutarının 2019 yılı net dönem kârının %25’ini aşmaması; ve


• yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilmemesi.

Buna göre sermaye şirketlerinin, Yönetmelik’in 13(5) maddesi çerçevesinde Ticaret Bakanlığı’nın bu husustaki yetkisine istinaden 2019 yılı hesap dönemine ait yapacakları genel kurul toplantılarında kâr dağıtımı ile ilgili yukarıda bahsedilen hususları gündeme almaları zorunlu kılınmıştı.

Ticaret Bakanlığı’nın bahsi geçen yazısı ile getirilmiş bu önlemlerin, sermaye şirketleri açısından bağlayıcı olmadığı ve yalnızca tavsiye niteliğinde olduğu görüşler mevcut olduğundan, söz konusu belirsizlik Kanun ile giderilmiş bulunmaktadır.   

3. KANUN KAPSAMINDA ALINAN TEDBİRLER

Kanun’un 11. Maddesi ile 13 Ocak 2012 tarih ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na (“TTK”)[4] kâr dağıtımı sınırlaması öngören Geçici 13. Madde eklenmiştir.

İlgili Geçici 13. Madde uyarınca, sermaye şirketlerinde 30 Eylül 2020 tarihine kadar;

• 2019 yılı net dönem kârının yalnızca %25’inin dağıtımına karar verilebilecek;


• geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeleri dağıtıma konu edilemeyecek; ve


• genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avans dağıtım yetkisi verilemeyecektir.

Getirilen bu önlemler, devlet, diğer kamu tüzel kişileri ve sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip olduğu şirketler bakımından uygulanmayacaktır.

Cumhurbaşkanına, 30 Eylül 2020 tarihine kadar geçerli olacak olan bu önlemleri, 3 ay süre ile uzatma ve kısaltma yetkisi verilmiştir.

Kanun’un yürürlük tarihinden önce kâr dağıtımına ilişkin genel kurul kararı alan ancak henüz kâr dağıtımını gerçekleştirmemiş olan sermaye şirketleri için ise, Geçici Madde 13’ün 2. Fıkrası düzenleme getirmektedir. Buna göre, ilgili sermaye şirketi %25’i aşan kısıma ilişkin ödemeleri2020 yılı sonuna kadar ertelenmek mecburiyetindedir.

4. SONUÇ

COVID-19 salgını nedeniyle piyasa şartlarında meydana gelen zorluklar dikkate alınarak, sermaye şirketlerinin kâr dağıtımlarının sınırlandırılıp şirket öz kaynaklarının korunması ve olası borca batıklık hali veya iflas gibi piyasa dengesini bozabilecek senaryoların önüne geçilmek istenmektedir.

Dolayısıyla, Kanun hükümlerine aykırı olarak yapılan kâr dağıtımları geçersiz kabul edilecek ve ilgili ticaret sicili nezdinde tescili mümkün olmayacaktır.