COVID-19 ile mücadele kapsamında bazı alacakların ertelenmesi, alınmaması veya yapılandırılmasına ilişkin yasal düzenlemeler hakkındaki Bilgi Notumuz yayımlanmıştır.

1. GİRİŞ

7244 sayılı Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) 17 Nisan 2020 tarihinde 31102 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kanunda, salgın nedeniyle faaliyetlerini yürütemeyen veya faaliyetlerinde aksama meydana gelen ve gelir kaybına uğrayan işletmeler ile salgının vatandaşlar üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması ve çeşitli sektörler üzerindeki yükünün hafifletilmesi amacıyla bazı alacakların ertelenmesi, alınmaması veya yapılandırılması öngörülmüştür.

2. KANUN KAPSAMINDAKİ DÜZENLEMELER

1. Hazine Taşınmazlarının Kullanımına İlişkin Bedeller

Hazine taşınmazlarına ilişkin 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme tekabül eden sözleşmesel bedeller (satış, kira, ön izin, irtifak hakkı, kullanma izni, hasılat payı vb.) ve ecrimisil bedelleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yetkisi dahilinde başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenebilecektir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bu süreleri bitimlerinden itibaren 3 aya kadar uzatabilecektir. Ertelenen alacaklar, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde ve herhangi bir gecikme zammı veya faize tabi olmadan tahsil edilecektir.

2. Devlet Ormanlarının Kullanımına İlişkin Bedeller

Devlet ormanlarında gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri adına verilen izinler (turizm tesisi maksadıyla verilen izinler hariç olmak üzere) ve Orman Genel Müdürlüğü tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na[1] göre kiraya verilen mesire yerleri ve taşınmazlardan, 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme tekabül eden tahsil edilmesi gereken bedeller, başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu süreleri bitimlerinden  itibaren 3 aya kadar uzatabilecektir. Bu alacaklar ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde ve herhangi bir gecikme zammı veya faize tabi olmadan tahsil edilecektir. Ayrıca verilen izinlerin erteleme dönemi içerisinde tahakkuk eden ilk yıl bedellerine karşılık banka teminat mektubu alınması suretiyle yer teslimi yapılabilecektir.

3. Milli Parklara İlişkin Bedeller

2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’na[2] tabi yerlerde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre yapılan kiralamalardan, 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedeller, başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu süreleri bitimlerinden itibaren 3 aya kadar uzatabilecektir. Bu alacaklar ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde ve herhangi bir gecikme zammı veya faize tabi olmadan tahsil edilecektir.

4. Belediyelere Ait Taşınmazların Kullanımına İlişkin Bedeller

Büyükşehir belediyeleri veya belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin yapılan satış, ecrimisil ve kiralamalardan kaynaklanan bedellerin, 19 Mart 2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken kısımları belediye meclisleri veya (bağlı kuruluşlar için) yetkili karar organının yetkisi dahilinde 3 ay süreyle ertelenebilecektir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bu süreleri bitimlerinden itibaren 3 aya kadar uzatabilir. Bu alacaklar ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde ve herhangi bir gecikme zammı veya faize tabi olmadan tahsil edilecektir. Faaliyetleri tamamen durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin faal olmadığı dönemlere ilişkin kira bedelleri ise tahsil edilmeyecektir.

5. Gelir Vergisi Tevkifatı ve Sosyal Sigorta Primlerine İlişkin Bedeller

Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarının gelir vergisi tevkifatı beyan ve ödeme süreleri ile sosyal sigorta prim ödemelerinden doğan, maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık döneme tekabül eden tahsil edilmesi gereken bedeller 3 ay süreyle ertelenmiştir. Cumhurbaşkanı, bu süreleri bitimlerinden itibaren 3 aya kadar uzatmaya yetkilidir. Bu alacaklar ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde ve herhangi bir gecikme zammı veya faize tabi olmadan tahsil edilecektir. Ertelenen süreler boyunca 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda[3] hükmedilen tarh ve ceza kesme zamanaşımı süreleri işlemeyecektir ve zamanaşımı süresi, işlemeyen süreler kadar uzayacaktır.

6. Yıllık İlan, Reklam ve Çevre Temizlik Vergilerine İlişkin Bedeller

Faaliyeti durdurulmuş veya faaliyette bulunamayan işletmelerden faal olmadıkları döneme tekabül edecek olan yıllık ilan ve reklam vergileri ile yıllık çevre temizlik vergileri alınmayacaktır.

7. Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’ne (TEDAŞ) İlişkin Alacaklar

Kanun kapsamında, TEDAŞ’ın elektrik tüketiminden kaynaklanan alacaklarının yapılandırılması da öngörülmüştür. Şöyle ki;

1 Şubat 2020 tarihi itibariyle muaccel olan ve 6824 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“6824 sayılı Kanun”)[4] uyarınca yapılandırılmamış olan alacakların tamamı bu madde uyarınca yapılandırılabilecektir. Bunun için ise, TEDAŞ’a veya TEDAŞ’a iletmek üzere dağıtım/perakende satış şirketlerine, 2021 yılının Eylül ayı sonuna kadar yazılı başvuruda bulunulması gerekmektedir. Ayrıca ilk taksit ödemesinin 2021 yılı Ekim ayı bitmeden yapılması ve diğer kısımların da, her yıl ilk taksitin tekabül ettiği ayda ödenmek üzere, toplam üç eşit taksit olarak ödenmesi gerekecektir. Bu ödemelerin hükme uygun şekilde yapılması koşuluyla, ödenen kısmına isabet eden gecikme zammı ve gecikme faizi gibi fer’i ödemeler tahsil edilmeyeceği gibi maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki süreler bakımından da herhangi bir faiz, zam ve katsayı uygulanmayacaktır.

3. SONUÇ

COVID-19 küresel salgınının çeşitli piyasa, işletme ve vatandaşlar üzerinde yaratmış olduğu ekonomik olumsuzlukların giderilmesini amaçlayan işbu düzenlemelerin bir an önce uygulamaya yansıması beklenmektedir.